Munichera, Kunsthallera, bakarrik eta isilik joan dira Irundik Sepulvedako emakumeak. Eta, hein handi batean, Irungo mihise bikain horri esker, sei kazetari alemaniar Segoviara joan dira herrikideak gonbidatzera, gure udaletxeko hormetan, eskuarki, herabe eta isilean zintzilik zegoen pinturan inspiratutako ibilbide gaztelarra ezagutzera. Hala ere, orain hormako pareta, hutsik eta bakarrik ikusten dugu, biluzik eta irundarri inolako azalpenik eman gabe.

Gertaera honen aurrean, EAJ-PNV Irundik gure atsekabea adierazi nahi dugu, Irunek aukera handia galdu duelako kulturari, historiari eta nortasunari dagokionez. Eta kontua da, kultur albiste bikaina izan zitekeena Irunentzat, ez dela izan, ez zaiola duen garrantzia eman. Donostiak, ordea, mailegatutako bi Zuloagak Alemanian estreinatu direla ospatu du eta Donostia Kulturako zinegotzi delegatuak eta zuzendariak ere bertan izan dira bidelagun gisa.

Hiri baten ondarea bere nortasunean inplizituki agertzen da, baina zalantzarik gabe, bere ingurunean ere islatzen da; haur parke egokietan, lorategi zainduetan, kale garbietan... Gauza bera gertatzen da gure hirian, Irunen, gure hiriko ondarean, nortasunean eta kaleetan ez ezik, udaletxeko hormetan ere. Margo horiek ez dira arimarentzako gozagarri hutsa, aberastasuna ere bada, tamalez, Irunek momentuz ditugun ogasunak ez ditu katalogatuak eta ez dakigu aberastasun hori noraino doan.

Zergatik hainbeste utzikeria zure zaintzan? Imajinatzen al duzue norbait, esan dugun bezala, dutxatuta, ondo perfumatuta eta ahoa irekitzean hortzak zikin eta kirastuta dituena? Hori da, hain zuzen ere, udaletxe honetan gertatzen zaiguna, Irungo eta, ondorioz, Irungo herritar guztien ondare diren margo zoragarri horien aurrean utzikeria ikustean.

Horregatik, gure aldetik, dagoen aurrekontua berrantolatzea proposatzen dugu, hainbeste lerro solte beharrean, behar bezala ardaztea proposatzen dugu: Ondarea, Kultura eta Artea. Hau horrela izanik, Kultura arloan txertatuko litzakeen Ondare Kultural Materiala kudeatuko lukeen Teknikari berri baten postua sortzea eskatuko dugu. Halaber, partida berri bat eskatuko dugu,  arte eta kultura ondarea kontserbatzeko, Irungo kultura ondare materialaren inbentarioak, katalogoak eta diagnostikoak egiteko eta horietako bakoitzak behar duen esku hartzea egiteko. Bestalde, Biltegi Tekniko bat eta teknikoki homologatutako erakusketa areto bat proposatuko ditugu, edozein artelan inolako eragozpenik gabe gure hirian erakutsi ahal izateko.

Ildo beretik, jasangarritasuna eman nahi diogu biltegi teknikoari, eta pisu handiagoa eman arte garaikideari, eta gure planteamendua bikoitza izango da: alde batetik, Irungo ondarearen kontserbazioa, eta, bestetik, oso proiektu aitzindaria: artelan galeristak biltegiratzeko gune berezi bat. Irun, tartekatutako garraioaren kokapen bereziagatik, Paris-Madril ardatzeko arte garaikideen bildumagileen ezinbesteko bilgune bihurtu genezake honi esker.

Eta herri kultura ahaztu gabe, hainbat elkarrizketa mantendu ondoren, Laboral Kutxak Udalari, arte herrikoiari eskaintzen zion espazio berezia sustatzeko eskatzea bideratu dugu. Eta, hau, Barandiaran Fundazioak dinamizatu eta sustatu dezala. Horrela, gure hiriak gune berezi honetaz gozatzen jarraitzeko aukera izango du, kokapen ezin hobean, irisgarritasunean eta erakusleihoan.

Une honetan, pertsona batzuentzat erraza izan liteke esatea "Irunen pinturak kontserbatzea baino, beste lehentasun batzuk daude", edo "eta nork ordaintzen du festa?", beste batzuetan entzundakoak dira hauek. Bada, EAJ-PNVtik uste dugu gure ondasuna kontserbatu eta mantentzeko elkarren arteko lanerako formula asko landu, zaindu eta goraipatu behar direla, hala nola: ezagutza eta espiritua.

Kultura ondarea babestea ez da espazio oso ikusgarri eta handiak berreskuratzea soilik, baizik eta xirimiriaren antzeko lana egitea. Horrela, Irungo udal gobernuak ihes egiten utzi dien eta gure iraganeko ahotsa eta gure historia islatzen duten margolan horiek, modu txukun eta duinean mantentzea eskatzen dugu