Udalbatzak, atzo arratsaldean egindako bilkuran, 2022rako Udal Aurrekontua onartu du, EAJ-PNV eta PSE-EEren aldeko botoekin eta, horrela, koalizio gobernuaren hirugarren aurrekontu proiektuari argi berdea emanez. Ondorioz, Andoainek 24,6 milioi euroko aurrekontu-zuzkidura izango du aurten, pandemiaren osteko egoera berriari aurre egiteko, eta inbertsiorako bokazio argi batekin, udalerriaren suspertze sozial eta lehiakorra bultzatuko da.  Hain zuzen, zifra errekorra da, inoizko altuenetakoa, Andoainek herritar guztien etorkizunaren eta ongizatearen aldeko apustua sendotuko duena.

Izagirrek adierazi du “zifra errekorreko aurrekontu inbertitzailea dela, 24 milioiko muga aise gaindituz”. Horri esker, “Udalak eraginkortasun handiagoz aurre egin ahal izango dio etorkizunari, erronka eta eraldaketa berrietara egokituz, pandemiak are eta gehiago azkartu dituen eraldaketei erantzunez”. Gobernuaren ekintza 3 ardatz estrategikotan laburbildu du “eraldaketa berdea, jasangarria eta energetikoa, berriztagarriak ezartzearen, kontsumoak murriztearen eta natura-ondarea babestearen aldeko apustu sendoa eginez; eraldaketa ekonomikoa eta digitala, bai enpresa-sarean, bai tokiko merkataritzan; eta azkenik, gizarte eta zaintza alorreko eraldaketa, kalitatezko zerbitzu publikoak indartuz, haurtzaroaren babesetik adinekoetaraino”.

AURREKONTUA KOPURUTAN

Zifra biribiletan eta arloka, hau da Andoaingo 2022ko Aurrekontuen banaketa orokorra: Pertsonaleko Departamentuak 9,1 M € ditu (guztizkoaren % 37), Zerbitzuetakoak 5,5 M €( % 23), Hirigintzakoak 1,2 M € (% 5), Gizarte Zerbitzuetakoak 2,4 M € (% 10), Hezkuntza eta Kulturakoak 1,7 M € (% 7), Euskarakoak 0,5 M € ( % 2), Ogasunekoak 0,9 M € (% 5), Sustapen Ekonomiko, Enplegu eta Gazteriako departamentuak 1,3 M € (% 5 ), Berdintasunekoak 0,3 M (% 1) eta Jarduera Fisiko eta Kirol departamentuak 1,5 M € (% 6).

Pertsonal Sailean, honako hauek aurreikusten dira: langileen % 2ko igoera, informatikako ekipoetarako 40.000 €-ko hasierako partida eta herritarrentzako kutxazain bat jartzeko 25.000 €-ko partida. Horrela, Udalak gaur egun eskaintzen dituen izapide jakin batzuk zuzenean egin ahal izango dira, eta, horrela, zerbitzua eta itxaronaldia arindu eta hobetuko dira.

Zerbitzu Sailak 40.000 € aurreikusi ditu Ekiola energia-kooperatiba sustatzeko, hau da, energia elektriko berriztagarria sor dezakeen parke fotovoltaiko bat egiteko; 400 kontsumo-puntu, etxebizitza edo saltoki hornituko dituena. Halaber, 519.930 euro aurreikusi dira parke eta lorategien mantentze-lanetarako, besteak beste, Extremadura kaleko parkea berritzeko aurreikuspena jasotzen da. Miranda pasealekuan ur-iturri interaktiboak dituen haur-parke berria egiteko, bestalde, 270.000 euroko partida erabiliko da. Izan ere, horixe da herritarrek aurrekontu parte-hartzaileen ekimenean lagundutako proiektuetako bat. Zerbitzu hidraulikoei dagokienez, 100.000 euro aurreikusten dira Karrika-Sorabillako ur-sarea berritzeko, Leizotzeko hornidura-sare berria eta Plazaolako drainatzea udararako lizitatu ahal izateko pleguen idazketa amaitzen ari den bitartean. Azkenik, 75.000 € erabiliko dira landa-bideak eta hauen seinaletika mantentzeko eta berritzeko, eta Manuel Lekuonan auzoan bainu publiko berri bat eraikitzeko adierazi da.

Hirigintza Sailean, Azterlanak eta proiektuak izeneko partidaren barruan, 320.000 € erabiliko dira kiroldegia handitzeko proiektua idazteko. Proiektu horretan, bigarren pista, spinning gela berria, padel pista estaliak edo rokodromo berri bat aurreikusten dira, besteak beste. Era berean, 35.000 € erabiliko dira espazio publikoak hobetzeko proiektu bat idazteko, zehazki, Gabriel Arestiren hiri-eremurako, eta 100.000 € Juan Bautista Erro eta Joaquin Larreta kaleak komunikatuko dituen igogailu bat jartzeko proiektua idazteko. Halaber, 30.000 € erabiliko dira udaletxeko eraikinean obra-proiektua idazteko, komun egokitu bat egin ahal izateko. Aurten, berrikuntza gisa, 60.000 € bideratuko dira, energia-eraginkortasuna hobetuko duten etxebizitzetako obretarako diru-laguntzen lerro baten barruan, eta horren oinarriak aurrerago jakinaraziko dira. Gainera, 40.000 € bideratuko dira udal-etxebizitzak birgaitzen eta hornitzen jarraitzeko. Halaber, 80.000 € jasangarritasun energetikoko ekintzetara bideratuko dira, 25.000 € klima-aldaketarekin lotutako egokitze-planak markatutako ekintzetara, 30.000 € Energia Jasangarrirako Ekintza Planetik (PAES) eratorritako jardueretara eta 20.000 € txakurrentzako parkeetan eta katuen kolonietan inbertsioak egiten jarraitzera. Eta, herritarrek aurrekontu parte-hartzaileen ekimenean lagundutako proiektuen barruan, 10.000 € bideratuko dira Leitzaran ibaian bainu-eremu gisa zenbait gune egokitzea egokia den ikusteko proiektu bat egiteko, eta 12.000 € Oria ibaiaren pasealekutik oinezkoentzako zirkuitu bat diseinatzeko, Errotagainetik Karrikara doan zubi berri baten bidez.

Gizarte Zerbitzuen sailean, aurrekontua % 8 handitu da aurreko urtearekin alderatuta, eta, 708.160,13 € bideratuko dira Etxeko Laguntza Zerbitzuaren (ELZ) kontratua bereziki indartzeko. Helburua adinekoak beren etxeetan ahalik eta denbora gehienean bizi ahal izatea da. Ildo horretan, hain harrera ona izan duen ZAINTEK zerbitzuaren alde egingo da. Bestalde, gizarteratze-programa indartu da, eta aurten 29.000 € eman zaizkio. Haurrei dagokienez, 5.000 € bideratuko dira Tratu On programara, eta 5.000 € handituko da Emantik programa, hiru ikastetxeetako jantokietara ere irits dadin. Ahaztu gabe, EDUCOrekin elkarlanean, programa hau DBHko lehen mailara ere zabaldu dela Leizaran Institutoan, La Salle Berrozpe Ikastetxean eta Aita Larramendi Ikastolan. Gainera, 75.000 € bideratuko ditugu gazteentzako alokairu-laguntzetara, 15.000 € herriko saltokietan eskola-materiala erosteko laguntzetara eta 10.000 € eskolaz kanpoko jardueretarako laguntzetara. Eta, aurrekontu parte-hartzaileen proiektuen bidez, 20.000 € bideratuko dira, adinekoen eta gazteen arteko harremana sustatzeko eta, aldi berean, gazteei lan-aukerak eskaintzeko.

Euskara Sailean, Erabilera izeneko 74.000 €-ko partidaren barruan, aipatzekoa da Parketarrak zerbitzuaren ezarpena, Andoaingo parke publikoetan euskararen erabilera sustatzeko eta, horrela, haurren aisialdian euskarazko jolasak bultzatzeko. Udalerriko ikastetxeetan euskararen hizkuntza sustatzeko hitzarmenak ere sartzen dira. Hain justu ere, Leitzaran Institutoa 11.400 €-rekin sartu da lehen aldiz. Aurten Euskaraldiaren eta Korrikaren edizio berri bat egingo dira eta Udalak ohi bezala bat egingo du ekimen horiekin.

Hezkuntza eta Kultura Sailak konpromisoa hartu du andoaindarrentzako eskaintza erakargarria Basteron programatzen jarraitzeko, pixkanaka normaltasuna berreskuratzen joateko helburuarekin. Partida ekonomikoak 420.000 € izango ditu, eta pandemiaren bilakaerari buruzko hipotesi baikorrenarekin pentsatu da. Sanjuanak, Inauteriak edo Rock Jaialdia ospatzeko 175.000 €-ko partida jasotzen du aurrekontuak, baita Andoaingo auzoetako jaietarako partida izendunak ere. Tokiko ondarea garatzeko eta dinamizatzeko 50.000 €-ko partidaren barruan, erraldoien bigarren bikotearen (Legarra Etxebeste) gomazko figurak ekoiztea aurreikusten da, Erraldoi eta Buruhandien Konpartsa zaharberritzeari hasiera ematea, eta baita Itzuitza-Dorrearen aukerak aztertzeko azterlan bat ere bultzatzea.

Sustapen Ekonomiko, Enplegu eta Gazteria Sailak, 118.000 euroko zuzkidura izango du SALKINekin duen hitzarmena berritzeko. Horren bidez, elkarteari berari lagunduko zaio bere urteko agendan, eta 100.000 euro bideratuko dira tokiko merkataritzan eta ostalaritzan kontsumoa sustatzeko bonu kanpaina berriak sustatzeko. Kanpoko aholkularitza bat kontratatzea ere aurreikusten da, elkarteari Andoain Txartelaren sustapenean laguntzeko, eta sektorea digitalizatzen lagunduko da 52.500 €-rekin. Era berean, Bisitarientzako Zentroaren baldintzak eta zerbitzuen hedapena zabaltzea erabaki da, Leitzaran bailarako turismo-eskaintza udaz haratago zabaltzeko, 107.000 €-rekin, eta bizikletak garbitzeko zerbitzu berri bat Otietan, 40.000 €-rekin. Halaber, berehala hasiko da 17.000 eurotako aurreproiektua idazten, Goikoplazan eremu estalia sustatzeko.

Berdintasun Sailean, aurrekontua % 18 handitu da aurreko urtearekin alderatuta, Azaroaren 25eko Adierazpen Instituzionalean hartutako konpromisoa betez eta, bereziki, indarkeria matxistaren prebentziorako partidak handitu dira 94.500 €-rekin, indarkeria matxistaren arreta eta erreparaziorako 50.000 €-rekin eta emakumearen partaidetzarako 20.000 €-rekin.

Jarduera Fisiko eta Kirol Departamentuan, igerilekuko iragazkiak aldatzea aurreikusten da, eta, beraz, makineria eta instalazioen partida 140.000 €-ra igo da. Gainera, berrikuntza gisa, bi babesletza hitzarmen sinatuko dira arku-tiroan eta motoziklismoan aritzen diren kirolariekin. Eta, herritarrek aurrekontu parte-hartzaileen ekimenean lagundutako proiektuen barruan, 95.000 €bideratuko dira estali gabeko igerileku baterako proiektuaren lehen faseari ekiteko, udalaren kirol-instalazioen zati gisa.

ZIFRA ERREKORRAK

2020ko udal-aurrekontua azken urteetako aurrekonturik altuenetakoa da, 24.610.599 eurokoa, eta % 12,8ko igoera aurreikusi du Covid19k baldintzatutako 2021eko ekitaldiarekin alderatuta (21,8M €). Nabarmentzekoa da kontu horiek hedakorrak eta inbertitzaileak direla, azken urteetako zifrak nabarmen gainditzen baitituzte, 24 milioi euroko muga gaindituz: 2020 (23,6 M €), 2019 (22,8 M €), 2018 (22,2 M €). 2016an baino ez da gainditu muga hori, Udalak 3,4 M €-ko kreditu berezia eskuratu zuen orduan, urte hartako aurrekontuko 22,8 M €-ei gehitu zitzaiona.

Gainera, aurrekontuetan jasotako kopuruak handitu egingo dira udaberrian, gerakinaren emaitza ezagutu ondoren. Gobernu-taldeak uste du aparteko diru-sarrera bat txertatu ahal izango diela aurrekontu-proiektuan jada jasota dauden partidei, hainbat inbertsio estrategiko lizitatu eta abian jarri ahal izateko, hala nola: Leizotzeko ur-sare berria (630.000 €), Olagain-Lizarkola pasealekua (145.000 €), liburutegi berriaren eraikuntza-proiektua idaztea (450.000 €), Gabriel Arestiko obraren lehen fasea (750.000 €, aurreikuspena), Jasangarritasun Energetikoko ekintza planeko neurriak (300.000€), Udalean egin beharreko obrak (300.000€, aurreikuspena), kirol ekipamenduetan egin beharreko obrak (125.000€), kale garbiketarako barredora elektriko berria (310.000€) edota Joakin Larreta eta Juan Bautista Erro kaleen artean ezarriko den igogailu berria.

PARTAIDETZAZKO AURREKONTUA

Aurrekontu hauek, gainera, parte-hartzaileak eta herritarrei irekiak dira, 250.000 euro sartu baitituzte andoaindarrek aurrekontu parte-hartzaileen prozesuan hautatu dituzten proiektuak garatzeko eta gauzatzeko. 800 pertsonak parte hartu dute herritarrek aurkeztutako 133 ekimenetatik abiatutako proiektu finalisten aukeraketan.